آنچه را که باید درباره عمل سزارین بدانید

عمل سزارین یعنی چه؟

‌‌عمل سزارین یعنی شكافتن شكم و ایجاد یك برش بر روی رحم زن باردار به منظور خارج كردن جنین از داخل رحم می باشد و …

 

شایع‌ترین مواردی كه باعث می‌شود پزشكان از این روش استفاده كنند، چه مواردی است؟

جواب : اگر بحث اصرارهای بیجای خانم باردار و خانواده‌اش را كنار بگذاریم، معمولا پزشكان به یكی از 4 دلیل زیر دست به عمل سزارین می‌زنند:

1ـ عدم پیشرفت زایمان یا بحرانی‌شدن شرایط زایمان.

2ـ سابقه سزارین در زایمان‌های قبلی زائو.

3ـ وضعیت استقرار نامناسب جنین برای زایمان طبیعی. (همانطور كه می‌دانید بچه‌ها معمولا با سر از رحم بیرون می‌آیند اما اگر شرایط استقرار جنین به نحوی باشد كه مثلا بخواهد با پا از رحم خارج شود، آنوقت باید برای سزارین اقدام كرد.)

4ـ وضعیت نامناسب و بحرانی تنفس در جنین.

 

معمولا عمل سزارین در كدام دسته از خانم‌های باردار شایع‌تر است؟

جواب : میزان سزارین معمولا در خانم‌هایی كه تا به حال زایمان نداشته‌اند و برای اولین بار می‌خواهند فرزندی به دنیا بیاورند، بیشتر است و البته این میزان با افزایش سن نیز افزایش می‌یابد.

 

در شرایط غیر اورژانس، چه زمانی برای انجام عمل سزارین مناسب‌تر است؟

جواب : مناسب‌ترین زمان در شرایط غیراورژانس، وقتی است كه معیارهای بالینی و آزمایشگاهی برای بلوغ جنین به اثبات رسیده باشد و معمولا وقتی این اتفاق می‌افتد كه سی و نه هفته كامل از تاریخ آخرین قاعدگی خانم باردار گذشته باشد.

 

آیا برای انجام عمل سزارین نیز مانند سایر جراحی‌های بزرگ، ضرورت دارد كه بیمار چند ساعت قبل از عمل، ناشتا باشد؟

جواب : بله، در سزارین نیز ضرورت دارد كه بیمار حداقل 8 ساعت قبل از عمل، ناشتا باشد تا معده خالی شود و عوارض حین عمل مثل آسپیراسیون (برگشت محتویات گوارشی از مری و ورود آن به مجاری تنفسی) اتفاق نیفتد.

 

حجم خونی كه خانم‌ها در حین سزارین از دست می‌دهند، چقدر است؟

جواب : میزان خونریزی در حین عمل سزارین به طور معمول، یك لیتر است و البته بعضی از خانم‌ها ممكن است خونریزی تا یك و نیم لیتر را هم تجربه ‌كنند. به همین دلیل است كه معمولا یك تا دو لیتر سرم رینگر لاكتات و یا سرم قندی نمكی در طی عمل و بلافاصله بعد از عمل به بیمار تزریق می‌شود.

 

مدت زمانی كه لازم است زائو بعد از انجام عمل سزارین ناشتا باشد، چقدر است؟

جواب : معمولا بیمار باید 24 ساعت بعد از انجام این عمل جراحی، ناشتا باشد تا شانس بروز آسپیراسیون به حداقل برسد و همچنین، از آنجایی كه احتمال بروز عوارض بعد از زایمان نیز طی 24 ساعت اول بعد از سزارین بالاست، بهتر است كه بیمار در طی این 24 ساعت ناشتا بماند و غذایش را صرفا از طریق سرم‌های خوراكی دریافت كند.

 

پس از عمل سزارین ، زائو تحت چه شرایطی از اتاق ریكاوری خارج می‌شود؟

جواب : شرط اول خروج از ریكاوری این است كه زائو كاملا به هوش آمده باشد و شرط بعدی این است كه خونریزی‌اش به حداقل كاهش پیدا كرده باشد. ضمنا فشار خون بیمار نیز باید به شرایط پایداری رسیده و ادرارش هم باید جریان پیدا كرده باشد، حداقل به میزان 30 سی سی در ساعت.

 

آیا در شرایط معمول پس از عمل سزارین باید داروی خاصی برای بیمار تجویز شود؟

جواب : بله، تا زمانی كه بیمار در بیمارستان بستری است معمولا هر شش ساعت آنتی‌بیوتیك وریدی دریافت می‌كند و بعد از ترخیص از بیمارستان نیز می‌توان تا هفت روز برای بیمار آنتی بیوتیك خوراكی تجویز كرد.

 

سوند ادراری را چه مدتی بعد از عمل سزارین ، بیرون می‌آورند؟

جواب : در شرایط طبیعی، سوند فولی را باید 12 ساعت بعد از عمل و یا صبح روز بعد از عمل خارج كرد.

 

پس از چه مدتی، بیمار می‌تواند از تخت پایین بیاید و شروع به راه رفتن كند؟

جواب : حركت دادن بیمار را باید هر چه زودتر شروع كرد. در بیشتر موارد، درست روز بعد از عمل سزارین ، بیمار باید حداقل دو بار و با كمك همراه از تخت خارج شود. در روز دوم بعد از عمل، بیمار می‌تواند با كمك همراه در بخش قدم بزند. با حركت دادن زودرس بیمار، شانس ایجاد لخته‌های خونی در عروق بیمار و به حركت افتادن این لخته‌ها در مسیر گردش خون به حداقل می‌رسد.

 

آیا بیمار می‌تواند غذا خوردنش را بلافاصله با صرف غذاهای معمولی شروع كند؟

جواب : نه، در اكثر بیماران رژیم مایعات روز بعد از عمل شروع می‌شود و در روز دوم بعد از عمل معمولا رژیم غذایی عادی آغاز می‌شود. اما در مواردی كه داخل شكم، دستخوش دستكاریهای شدید شده باشد و یا عفونت‌های گسترده‌ای اتفاق افتاده باشد، معمولا رژیم غذایی مایعات نیز با تاخیر آغاز می‌شود.

 

شستشوی محل بخیه‌ها از چه زمانی بلامانع است؟

جواب : از روز سوم به بعد، دوش گرفتن برای این محل نیز بلامانع است اما تا قبل از آن، محل بخیه‌ها باید هر روز معاینه شود و با مواد ضد عفونی‌ كننده‌ای مانند بتادین شستشو داده شود و پانسمان گردد. بخیه‌ها را به طور معمول در روز چهارم بعد از عمل سزارین بیرون می‌كشند.

 

شایع‌ترین عوارض احتمالی عمل سزارین چیست؟

جواب : عوارض بیهوشی نظیر آسپیراسیون (برگشت محتویات گوارشی به مجاری تنفسی) و آسیب‌های ریوی ناشی از آن، عفونت‌های موضعی، عفونت‌های گسترده، خون‌ریزی شدید، لخته‌شدن خون در عروق خونی و به جریان افتادن این لخته‌ها در مسیر جریان خون كه البته بسیار خطرناك است، صدمه دیدن دستگاه ادراری، وارد آمدن آسیب‌هایی به مغز یا نخاع بچه و شكستگی‌های استخوان جمجمه، ران و اعضای دیگر بچه.

 

معمولا چند روز بعد از عمل سزارین ، زائو ترخیص می‌شود؟

جواب : در صورتی كه عوارض بعد از زایمان وجود نداشته باشد، مادر می‌تواند در روز سوم یا چهارم بعد از زایمان از بیمارستان مرخص شود. در نخستین هفته بعد از زایمان، فعالیت‌های مادر باید به مراقبت از خود و بچه‌اش محدود شود و نخستین ویزیت بعد از زایمان نیز بهتر است كه سه هفته بعد از ترخیص باشد.